Δημιουργικές συνθετικές εργασίες στο Λύκειο:

Δημιουργικές συνθετικές εργασίες στο Λύκειο:

ή αλλιώς «πατάς ένα κουμπί και βγαίνει»…
μια κριτική σκέψη, μια συνεργατική μάθηση

Με πρόσφατη εγκύκλιο το Υπουργείο Παιδείας ορίζει τις διαδικασίες υλοποίησης των υποχρεωτικών δημιουργικών εργασιών για τους μαθητές της Α και Β Λυκείου σε ένα τουλάχιστον από τα γραπτώς εξεταζόμενα μαθήματα με στόχο την «ανάπτυξη της δημιουργικής ικανότητας και την καλλιέργεια του ερευνητικού πνεύματος του μαθητή» (άρθρο 8-ΠΔ 46/2016).

Στην προαναφερθείσα εγκύκλιο ορίζονται λεπτομερώς: η διαδικασία επιλογής των θεμάτων των εργασιών, η κατανομή των μαθητών ανά διδάσκοντα, οι υποχρεώσεις των εποπτευόντων εκπαιδευτικών, η εκπόνηση και παρουσίασή τους μέσα σε δύο διδακτικά εφτάωρα με αλλαγή των ωρολογίων προγραμμάτων και μεικτά τμήματα μαθητών ανάλογα με τους θεματικούς πυλώνες των εργασιών, οι κλίμακες περιγραφικής αξιολόγησης των μαθητών, η δημιουργία ατομικού φακέλου του μαθητή και δυνατότητα μόνο βελτίωσης του βαθμού του μαθητή στο οικείο μάθημα. Οι εκπαιδευτικοί θα αξιολογούν με περιγραφική κλίμακα και οι μαθητές θα αυξάνουν τον ποσοτικό βαθμό στον έλεγχο –ιδού το πρώτο οξύμωρο-.

Η επιλογή του Υπουργείου να ξεπαγώσει το ΠΔ 46/2016 στο οποίο προβλεπόταν η εκπόνηση των εν λόγω εργασιών στα ΓΕΛ σε συνδυασμό με την πρόωθηση της εφαρμογής της θεματικής εβδομάδας στα γυμνάσια αλλά και της τάξης μαθητείας στα ΕΠΑΛ στη δεδομένη χρονική στιγμή, δείχνει την πρόθεση τους να επιταχύνουν τους ρυθμούς εφαρμογής της αντιλαϊκής -επιτασσόμενης και από τον ΟΟΣΑ, την ΕΕ, το ΔΝΤ- πολιτικής τους στην εκπαίδευση. Αντανακλά τους γενικότερους κυβερνητικούς σχεδιασμούς να ανοίξουν μέτωπα που αφορούν σε τρεις πυλώνες της επίθεσης: στις εργασιακές σχέσεις εκπαιδευτικών, στα μορφωτικά δικαιώματα νεολαίας, στο μαζικό σχολείο.

Επομένως καθετί που ανακοινώνεται –μέσω δηλώσεων, εγκυκλίων, πορισμάτων διαλόγων, προτάσεων ΙΕΠ, νομοθετημάτων κλπ.-είναι αναγκαίο να ιδωθεί στο πλαίσιο της υλοποίησης των στρατηγικών στόχων της εξουσίας. Σχετικά λοιπόν με το συγκεκριμένο ζήτημα των δημιουργικών εργασιών στο Λύκειο μπορούν να επισημανθούν τα εξής στοιχεία, αποκαλυπτικά του ρόλου τους.

• Ανοίγουν τον δρόμο για την προώθηση του Εθνικού Απολυτηρίου, στο οποίο σύμφωνα με το πόρισμα Λιάκου είχε ως απαραίτητη προϋπόθεση την εκπόνηση πραγματείας.
• Εντατικοποιεί το ήδη υπερφορτωμένο πρόγραμμα των μαθητών του Λυκείου και παρόλο τους στόχους που ευαγγελίζεται, δίνει ως κίνητρο τη βελτίωση του βαθμού. Αλλά κατά τ’ άλλα υποκριτικά κόπτεται ο Υπουργός για το πώς βαριούνται οι 18αρηδες στο σχολειό και πόσο κακή είναι η βαθμοθηρία.
• Εντάσσει τις εργασίες στο portfolio του μαθητή, τον ατομικό φάκελο αξιολόγησης, που πέρα από το ότι θα ακολουθεί το παιδί στη ζωή του, εξατομικεύει το ζήτημα των επιδόσεων, της ανεργίας και της φτώχειας, αποσείοντας τις ευθύνες από το κράτος.
• Με τις εξαγγελίες περί κριτικής σκέψης της δήθεν προοδευτικής κυβέρνησης, αποκρύπτει εσκεμμένα τον ταξικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης. Αλήθεια επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ το κεφάλαιο και ο ιμπεριαλισμός δεν στοχεύει στη δημιουργία φθηνού εργατικού δυναμικού και πειθήνιων εργαζόμενων; Στο αστικό δικό τους σχολείο χωρούν νεολαίοι σκεπτόμενοι και δημιουργικοί; Είναι σαν να λένε ότι θα βάλουν τα χεράκια τους να βγάλουν τα ματάκια τους.
• Εν ολίγοις το ερευνητικό πνεύμα θα καλλιεργηθεί μέσα από την εξαιρετικά «ενεργητική» διαδικασία του copy-paste, όπως έγινε και με τα περιβόητα project. Πινελιές εκδημοκρατισμού και ελευθερίας μέσα σε ένα αυταρχικό και εντατικό μαθησιακό πλαίσιο, για να χρυσώσουν το χάπι.
• Από την άλλη με ποιο κριτήριο θα επιλέξουν διδακτικό αντικείμενο, δηλ εκπαιδευτικό; Θα παρουσιαστούν ενδεχομένως φαινόμενα που εκπαιδευτικοί θα έχουν πολλούς ενδιαφερόμενους και άλλοι όχι. Με βάση τα μοντέλα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών που εμπεριέχουν την αξιολόγηση από τους μαθητές, στη διαδικασία επιλογής λανθάνει και μια άτυπη «αξιολόγηση» των εκπαιδευτικών.
• Εντατικοποίηση της δουλειάς και των εκπαιδευτικών που προαναγγέλλει και το είδος του Λυκείου για λίγους κι εκλεκτούς καθηγητές και μαθητές που θέλουν να φτιάξουν. Παρά τη διευκρίνιση του υπουργείου ότι δεν θα υπάρξει επιπλέον φόρτος για τους εκπαιδευτικούς, όποιος είναι μάχιμος εκπαιδευτικός γνωρίζει ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει.
• Επιπλέον οι δημιουργικές εργασίες προλειάνουν το έδαφος για την κατάργηση του μαθήματος των project και στο Λύκειο, όπως έγινε και στο Γυμνάσιο, για να δημιουργηθούν νέες υπεραριθμίες και «πλεονάζοντες». Άλλωστε το Νέο Λύκειο θέλουν να έχει μικρό αριθμό μαθημάτων, γεγονός που από μόνο του δηλώνει τις πολιτικές προθέσεις για το πέταγμα ειδικοτήτων έξω από αυτό.
• Τι θα γίνει όμως με τους συναδέλφους που μπορεί να μοιράζονται σε 2, 3,4, ή και 5 σχολεία; Σε πόσες θεματικές εβδομάδες να συμμετέχουν και πόσες εργασίες να αναλάβουν;
• Επίσης υπάρχει πιθανότητα αυτές οι εργασίες να χρησιμοποιηθούν ως καλές πρακτικές και για την «αυτοαξιολόγηση» της σχολικής μονάδας, μέτωπο που θα ανοίξει σύντομα και που θέλουν να οδηγήσει σε κατηγοριοποίηση και κλεισίματα σχολείων.

Τα παραπάνω καταγράφηκαν με σκοπό να δημιουργήσουν έναν προβληματισμό όσον αφορά σε αυτές τις δημιουργικές εργασίες που αν σταθεί κανείς μόνο στο όνομα τους θα μπορούσε να δει κανείς το προοδευτικό προσωπείο τους και να πει για αυτούς που εναντιώνονται ότι είναι μηδενιστές, λένε σε όλα όχι κλπ. Επειδή όμως τα σημαίνοντα-αξίες σημασιοδοτούνται στο ιστορικό πλαίσιο γέννησης τους και ελέγχονται από όσους έχουν εξουσία, γι αυτό δεν μπορεί παρά να ιδωθεί ως ένα κομμάτι του παζλ της επίθεσης στα δικαιώματα των λαϊκών οικογενειών και των εργαζόμενων στην εκπαίδευση. Ως μέρος ενός πολέμου που αναμένεται να έχει μεγαλύτερη ένταση το επόμενο διάστημα.

Επίσης τους εκπαιδευτικούς και τα σωματεία μας δεν μπορούν να μας απασχολεί η προχειρότητα και η βιασύνη στο σχεδιασμό του Υπουργείου. Ούτε ακόμη και πώς θα πρέπει να ήταν αυτές οι εργασίες σε ένα άλλο οραματικό σχολείο, ώστε να ήταν πραγματικά δημιουργικές. Για το συνδικαλιστικό κίνημα, για τους εργαζόμενους αυτό που προέχει είναι να δούμε η εφαρμογή αυτού του μέτρου τι άμεσες συνέπειες θα φέρει στην εργασιακή μας καθημερινότητα και πως θα προλειάνει το έδαφος για να περάσουν κι άλλα μέτρα στην ίδια κατεύθυνση.

Ας έχουν γνώση λοιπόν οι φύλακες των δικαιωμάτων και αυτοί δεν είναι άλλοι από εμάς.

• Καλούμε το Υπουργείο να αποσύρει την εγκύκλιο.
• Η ΟΛΜΕ, τα σωματεία-οι ΕΛΜΕ, να πάρουν θέση και να μη ρίχνουν το μπαλάκι στους Συλλόγους Διδασκόντων.

Προβάλλει άμεσα η ανάγκη συνολικής αγωνιστικής απάντησης καθως ήδη με τη νέα χρονιά η κυβέρνηση έχει ανοίξει αρκετά ζητήματα που προστίθενται στα προηγούμενα και έπονται και άλλα.

ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ