Καλή, αγωνιστική χρονιά!

Τι σημαίνει αγωνίζομαι;

Μια αναζήτηση στις τάσεις της Google για το 2022 (year in search 2022) αρκεί για να μας προβληματίσει. «Fuel pass» και κάθε είδους –pass, «Ουκρανία», «Ρούλα Πισπιρίγκου», «Βασίλισσα Ελισάβετ», τι σημαίνει «ρήτρα αναπροσαρμογής», τι σημαίνει «ΝΑΤΟ»(!) και γιατί «γίνεται πόλεμος;» λίγες μόνο από τις γνωστές ως «αυξανόμενες τάσεις». Από τη μια, η αγωνία των ανθρώπων μπροστά στο φάσμα της ακρίβειας, της φτώχειας, του πολέμου αλλά και μπροστά στα ακραία κοινωνικά φαινόμενα και από την άλλη η αδυναμία ερμηνείας, αναζήτησης τρόπων αντίδρασης αλλά και η -μερική έστω- προσαρμογή στα κυρίαρχα πρότυπα. Ας δοκιμάσουμε κάτι άλλο και ας βάλουμε στην αναζήτηση των τάσεων τη φράση «συλλογικός αγώνας». Αν εξαιρέσουμε τις αθλητικές αναφορές, η Google μας ενημερώνει ότι «φαίνεται πως δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα για εμφάνιση εδώ». Κι όμως, η ανησυχία και η δυσφορία είναι τόσο διάχυτες σε κάθε πτυχή της ζωής μας,  που το ερώτημα σχεδόν επιβάλλεται και είναι ν’ απορεί κανείς που δεν ακούγεται παντού δυνατά και καθαρά: «Πώς θα μπορέσουμε να αντισταθούμε και τι σημαίνει αγωνίζομαι για μια καλύτερη ζωή;»

Έννοιες «υπό διωγμό»

Φαίνεται, όχι μόνο από το διαδίκτυο, πως κάποιες έννοιες-κλειδιά για τη σκέψη μας, είναι «υπό εξαφάνιση» ή ίσως και «υπό διωγμό». Τις λέξεις «αγώνας» και «αγωνίζομαι» με την πολιτική τους έννοια, πόσο συχνά τις συναντάμε στις καθημερινές μας συζητήσεις; Πόσο συχνά τις ακούμε, τις χρησιμοποιούμε, τις διαβάζουμε; Και όταν τις ακούμε, πόσο σχετίζονται με το όραμα ενός δικαιότερου κόσμου και τη χαρά της συλλογικότητας και όχι απλώς με την οδύνη της ατομικής επιβίωσης;

Είναι τέτοια η κυριαρχία των ψευδών διλημμάτων που θέτει το σύστημα και της ηττοπάθειας που καλλιεργεί, που δεν είναι καθόλου εύκολο να διατυπώσει κανείς τα σωστά ερωτήματα. Στο χώρο της εκπαίδευσης, για παράδειγμα, όλοι αντιλαμβανόμαστε τη βαρβαρότητα των ταξικών μέτρων που εξαπολύονται ενάντια σε μαθητές και εκπαιδευτικούς. Όλοι ξέρουμε τι κρύβει η «αξιολόγηση» και όλοι ζήσαμε τη βία της «τηλεκπαίδευσης» και τις συνέπειές της. Μπορούμε όμως να συλλάβουμε και - ακόμα περισσότερο - να αναλάβουμε έναν αγώνα για την ανατροπή τους; Στο άκουσμα των λέξεων «αγώνας», «ανατροπή» και «αναλαμβάνω», τι σκεφτόμαστε και τι εντύπωση μας κάνουν αυτοί που τολμούν να τις προφέρουν και να τις υποστηρίξουν με τις πράξεις τους;

Συνηθίσαμε ν’ ακούμε τις σειρήνες του συστήματος να πασχίζουν, μέρα-νύχτα, να μας πείσουν πως είναι αήττητο και πως δεν αξίζει να αγωνιστούμε αφού «τίποτα δεν αλλάζει». Είναι «αιθεροβάμων» όποιος το επιχειρεί ή ίσως και να έχει κάποιο ίδιον όφελος. Η αλήθεια είναι πως οι συνδικαλιστικές ηγεσίες έχουν συμβάλει τα μέγιστα στην απαξίωση της αγωνιστικής στάσης, πότε με τα μεγάλα χωρίς αντίκρισμα λόγια που συνοδεύονται από μεγάλα ξεπουλήματα και  πότε  ονομάζοντας «αγώνα» την ανάθεση των προβλημάτων μας σε πρόσωπα με σωστές «επαφές» και  «διασυνδέσεις». Είναι λοιπόν φυσικό να νιώθουμε μπερδεμένοι αλλά και διπλά ηττημένοι γιατί είναι άλλο πράγμα να ηττάσαι σε έναν ωραίο αγώνα που έδωσες δίπλα σε άλλους, κερδίζοντας την περηφάνια και τον αυτοσεβασμό σου και άλλο να ηττάσαι de facto επειδή δεν αγωνίστηκες. Η μάχη που δεν δόθηκε, αυτή είναι η μεγαλύτερη ήττα. Κι οι μάχες που δώσαμε όσο μικρές κι αν ήταν, μια μαζική Γενική Συνέλευση, μια πετυχημένη απεργία, μια συγκέντρωση διαμαρτυρίας κάτω από τη βροχή, όπως αυτή που έγινε πρόσφατα για τους διωκόμενους συναδέλφους μας, αυτές είναι που μας (ξανά)μαθαίνουν την αλφαβήτα του αγωνιστικού συνδικαλισμού και μας υπενθυμίζουν τι σημαίνει να διεκδικείς με αξιοπρέπεια.

Τι συμβαίνει στους ανθρώπους όταν αγωνίζονται

Ένα άλμα στη συνείδηση. Αυτό συμβαίνει. Η επίγνωση ότι η «προσαρμογή» σημαίνει ήττα, η συνειδητοποίηση ότι μόνο ο αγώνας μπορεί να υπερασπίσει τη ζωή μας. Είναι μια στάση ζωής που δαιμονοποιείται από την κυρίαρχη ιδεολογία αλλά και από τα αριστερά παρακλάδια της. Από όλους αυτούς που τρομάζουν μπροστά σε κάθε εκδήλωση αγωνιστικής διάθεσης και σπεύδουν να σαλπίσουν την υποχώρηση, που παρουσιάζουν τον ανειρήνευτο αγώνα ως «τυχοδιωκτισμό» για να θολώσουν τα νερά και να την απαξιώσουν. Είναι αλήθεια πως «το απλό είναι δύσκολο να γίνει», δεν είναι όμως ανέφικτο και το διαπιστώνουμε κάθε φορά που αποφασίζουμε να ορθώσουμε το ανάστημά μας. Δεν έχουμε παρά να κλείσουμε τα αυτιά μας στους απολογητές της προσαρμογής, της υποταγής και της συμμόρφωσης και να ανοίξουμε τα μάτια μας.  Και με μάτια ανοιχτά και σκέψη καθαρή, να έχουμε μια καλή και αγωνιστική χρονιά!