Τηλεκπαίδευση και άλλα παράξενα φυτά

Στην αρχή μας είπαν θα κάνετε κανονικά σχολείο, μετά δεν θα κάνετε, μετά θα κάνετε αλλά μετά το Πάσχα, αλλά ίσως δεν… θα κάνετε τηλεκπαίδευση και είναι υποχρεωτικό αλλά τελικά δεν είναι… Σημασία έχει να λέμε πως όλα λειτουργούν καλά, αυτό ακριβώς και τίποτα άλλο…

Η κατάσταση που βιώνουμε είναι αντικειμενικά δύσκολη και πρωτόγνωρη. Το ζήτημα έχει δύο διαστάσεις.

Η πρώτη αφορά το ιατρικό σκέλος. Χιλιάδες είναι τα θύματα του ιού και πολλοί περισσότεροι οι άμεσα απειλούμενοι. Η δεύτερη σχετίζεται με χαρακτηριστικά που ο κόσμος είχε

και πριν την ύπαρξη του κορωναΐού (δεν χωρίστηκε χτες σε στρατόπεδα, ούτε έκανε χτες την εμφάνισή του ο ανταγωνισμός μεταξύ εταιριών και ιμπεριαλιστών), απλά σήμερα είναι πιο εμφανή. Παραδείγματος χάρη ο πόλεμος για εμβόλια και φάρμακα μεταξύ εταιριών, οι απαράδεκτες – θανατηφόρες μεθοδεύσεις στις πωλήσεις ειδών πρώτης ανάγκης και ιατρικού υλικού προϋπήρχαν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν όσο επιβάλλεται και κυριαρχεί η λογική του κέρδους [1], [2]

Βρισκόμαστε έτσι αποκλεισμένοι ο καθένας σπίτι του.

- Φόβος για το έξω γιατί καραδοκεί ο ιός

- Φόβος για το μέσα γιατί έξω ο αόρατος ιός, αλλά και το αόρατο χέρι της αγοράς και της εξουσίας της προετοιμάζουν από κοινού έναν αφιλόξενο για εμάς κόσμο [3]

Αυτός είναι πλέον ο κόσμος μας. Οι τέσσερις τοίχοι του σπιτιού μας.

Όχι μόνο! Έχουμε και το ηλεκτρονικό μας παράθυρο! Ευτυχώς που η τεχνολογία μας επιτρέπει να επικοινωνούμε με φίλους και συγγενείς. Η διαδικτυακή πύλη είναι η μοναδική διέξοδος προς τον κόσμο μας. Διότι ο πραγματικός μας κόσμος βρίσκεται έξω από το καταφύγιό μας. Αν επιχειρήσει ο καθένας μια σύγκριση μεταξύ της πόρτας του σπιτιού μας και της διαδικτυακής μας πύλης θα διαπιστώσει πως η διαδικτυακή πύλη είναι εντυπωσιακή, περιβάλλεται με τον απαστράπτοντα μανδύα του καινούριου, του «μαγικού» που μπορεί να σε οδηγήσει σε μέρη που ποτέ δεν θα μπορούσες να πας…. Στην τελευταία φράση βρίσκεται το αποτέλεσμα της σύγκρισης. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μέρη που θες να πας και ξέρεις ότι δεν μπορείς. Εξ ου και η χρησιμοποίηση της διαδικτυακής οδού. Δεν πηγαίνεις πραγματικά. Δεν μυρίζεις τα μέρη, δεν αισθάνεσαι την αύρα των ανθρώπων που ζουν σε αυτά, δεν ακουμπάς, στην πραγματικότητα δεν παράγεις κανένα συναίσθημα, παρά μόνο ανασύρεις από τη μνήμη σου αυτά που έχουν παραχθεί σε πραγματικές καταστάσεις, γνώσεις αλλά και ικανότητες αναγωγής του φαντασιακού – εικονικού σε «πραγματικό».

Αυτό είναι το αποτέλεσμα της σύγκρισης. Και αν είναι συντριπτικό όσο αφορά τόπους, αναλογιστείτε τη σύγκριση μιας κανονικής τάξης με μια εικονική :

- Η εικονική τάξη δεν είναι τάξη

- Η τηλεκπαίδευση δεν είναι εκπαίδευση

- Η δήλωση σύμφωνα με την οποία τα σχολεία δεν ήταν απαραίτητο να κλείσουν ήταν ψευδής και αποδείχθηκε

- Η δήλωση σύμφωνα με την οποία τα σχολεία θα άνοιγαν πριν τις διακοπές του Πάσχα ήταν ψευδής και αποδείχθηκε

- Η δήλωση σύμφωνα με την οποία τα σχολεία θα ανοίξουν αμέσως μετά τις διακοπές του Πάσχα ήταν ψευδής και θα αποδειχθεί

- Η δήλωση σύμφωνα με την οποία η τηλεκπαίδευση ήταν υποχρεωτική ήταν ψευδής και αποδείχθηκε

- Η δήλωση σύμφωνα με την οποία τα σχολεία λειτουργούν μέσω τηλεκπαίδευσης είναι αυταπόδεικτα ψευδής

► Ίσως ένα παιδί μπορεί να μάθει χωρίς ανθρώπινη επαφή

► Ίσως δεν χρειάζονταν η κάθε μητέρα να το πάρει αγκαλιά και μπορούσε να του μεταφέρει την αγάπη της μέσω ενός ή και περισσοτέρων μέιλ

► Ίσως ο μικρός Γιαννάκης καταλάβει την αξία του πολλαπλασιασμού χωρίς να του το εξηγήσω κοπιαστικά 381 φορές, αλλά μέσω της θέασης ενός εκπαιδευτικού βίντεο

► Ίσως κατανοήσει η μικρή Μαρία την αξία της ελληνικής γλώσσας επειδή θα το δει γραμμένο στην πραγματεία του Μπαμπινιώτη

ΙΣΩΣ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ ΦΑΙΔΡΑ. ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΕΙΝΑΙ. !

Όπως φαιδρό είναι να κάνει μια κυβέρνηση πολιτική εικόνας (να τηλε –εκπαιδεύει την κοινωνία). Περισσότερο φαιδρό είναι να υπερτονίζεται η σημασία της τηλεκπαίδευσης στην ειδική αγωγή (για ακόμα μια φορά η ειδική αγωγή χρησιμοποιείται σαν πολιορκητικός κριός). Γνωρίζουμε πολύ καλά πως τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες και ακόμα πιο πολύ αυτά με έλλειμμα κοινωνικών δεξιοτήτων, περισσότερο από όλα χρειάζονται (και πρέπει να απαιτούν, αυτά και το οικογενειακό τους περιβάλλον) την προσωπική επαφή. Αυτή που παλεύουμε ολόκληρη τη σχολική χρονιά να προσφέρουμε κόντρα σε σειρά πολύ υψηλών εμποδίων. Γνωρίζουμε πως γενικά εκπαίδευση χωρίς επαφή προσωπική δεν νοείται και ακόμα περισσότερο σε αυτά τα παιδιά.

Μια γνωστή ρήση λέει ότι η γυναίκα του Καίσαρα δεν πρέπει απλά να είναι τίμια, αλλά πρέπει και να φαίνεται τέτοια. Αυτό που γίνεται σήμερα στην εκπαίδευση (και όχι μόνο) αποτελεί μια διαστροφή του ρητού και εκφράζεται περίπου ως εξής: η γυναίκα του Καίσαρα δεν έχει σημασία εάν είναι τίμια, σημασία έχει να φαίνεται τίμια. Κοινώς, η εκπαίδευση να φαίνεται πως λειτουργεί κι ας μην λειτουργεί …

Θα αναρωτιόταν ίσως κάποιος, - «οκ, έστω ότι είναι όπως τα λες. Πειράζει ιδιαίτερα ?». Η απάντηση είναι με σαφήνεια καταφατική. Η χρόνια λογική του «φαίνεσθαι» έναντι του «είναι» (που απαντάται συχνά πυκνά στον τομέα εργασίας μας) έχει κάποιον ύποπτο λόγο ύπαρξης.

Ας δούμε κάποια στοιχεία :

1ο. Σύμφωνα με δήλωση της Υφυπουργού η τηλεκπαίδευση ήρθε για να μείνει (Υφυπουργός Σοφία (Ζαχαράκη : «Ας μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία .... μέσω νέων εργαλείων που μπορούν να γίνουν η παρακαταθήκη για μελλοντική αξιοποίηση»). Με δεδομένο ότι φέτος στην αρχή της σχολικής χρονιάς παιδιά έκαναν μάθημα διαδικτυακά στερούμενα καθηγητή [4], έχει ήδη ανοίξει η κερκόπορτα για να μένουν μαθητές χωρίς καθηγητή και καθηγητές χωρίς παιδιά (και δουλειά)

2ο. Σύμφωνα με την πραγματικότητα αλλά ακόμα και με συνάδελφο κορυφαίο συνδικαλιστικό στέλεχος της κυβερνώσας παράταξης, η τηλεκπαίδευση δεν είναι δυνατόν να παρασχεθεί στο σύνολο των μαθητών και έτσι δεν είναι δυνατόν (συνταγματικά και λογικά) να θεωρηθεί υποχρεωτική [5]*, αλλά είναι και ένας βολικός τρόπος για όσους οραματίζονται μια εκπαιδευτική διαδικασία για λίγους και εκλεκτούς, πιο ταξική και πιο άδικη,

*περί μη υποχρεωτικότητας δες και: [6],[7]

3ο. Πάρα πολλοί συνάδελφοι, ιδιαίτερα δάσκαλοι και καθηγητές που διδάσκουν τάξεις Γ΄ Λυκείου, έχουν υποχρεωθεί, εκβιαζόμενοι ηθικά ή και άμεσα να εργαστούν πολύ περισσότερες ώρες εκ του προβλεπομένου και να χρεωθούν αυτοί τις ευθύνες άλλων (Υφυπουργός Σοφία Ζαχαράκη: «έχει γίνει τεράστια προσπάθεια από τους εκπαιδευτικούς τους οποίους ευχαριστώ γιατί ξενυχτούν για να μπουν στο πανελλήνιο σχολικό δίκτυο και αναρτούν υλικό για να το βρούν τα παιδάκια την επόμενη μέρα…») σε ένα σύστημα τηλεκπαίδευσης που είχε δημιουργηθεί με ταβάνι την ταυτόχρονη κάλυψη αναγκών λίγων επισκεπτών, κάνοντας χρήση εργαλείων που αγόρασαν με δικά τους χρήματα, σπαταλώντας δικό τους χρόνο μέσα σε μια συνθήκη που κανείς δεν ξέρει σε τι ψυχολογική κατάσταση βρίσκονται οι ίδιοι και αν αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας στο συγγενικό τους περιβάλλον.

4ο. Κατά τη διεξαγωγή διαδικτυακών μαθημάτων «παρόντες» υπήρξαν γονείς ή άλλα τρίτα πρόσωπα πέραν μαθητών και καθηγητών. Το γεγονός αποτελεί ξεκάθαρα ενεργοποίηση παραβίασης του «άβατου» της σχολικής τάξης, ξεκάθαρη παρεμπόδιση ανάπτυξης ιδιαίτερης σχέσης μεταξύ καθηγητή – μαθητή και της αυτονομίας του πρώτου να παρέχει σχετικά ανεμπόδιστα, ανεξάρτητα και ανεπηρέαστα το διδακτικό και το κοινωνικό του έργο.

Ταυτόχρονα η καταγραφή της διδασκαλίας και η δυνατότητα ανάκλησής της δίνει τη δυνατότητα σε κάθε καλοθελητή να κατέχει προς κάθε είδους κρίση το διδακτικό έργο του κάθε συναδέλφου που πειθαναγκάστηκε να το παρέχει με αυτόν τον τρόπο.

Στις μέρες που ζούμε με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων να διατυμπανίζει πως είναι (εν καιρώ απαγόρευσης κυκλοφορίας) έτοιμο να καταθέσει νομοσχέδιο το οποίο θα περιλαμβάνει την αξιολόγηση των σχολικών μονάδων και την εξάρτηση της χρηματοδότησης και της λειτουργίας τους από τα αποτελέσματά της (Αξιολόγηση της σχολικής μονάδας από το 2020-21 και αυστηροποίηση θεσμικού πλαισίου ώστε να εξασφαλιστεί η εφαρμογή της), όπως και αναστολή Πανεπιστημιακών Τμημάτων (Άρθρο 33) και εξίσωση Κολεγίων-ΑΕΙ (Άρθρο 55), θα ήταν τουλάχιστον αφελής (στην καλή εκδοχή) η άρνηση της επικινδυνότητας μιας τέτοιας κατάστασης.

Με βάση όλα τα προαναφερθέντα αλλά και πολύ περισσότερα. Δεν συμμετείχα στην τηλεκπαίδευση (σύγχρονη και ασύγχρονη) που έστησε το υπουργείο σαν προπαγανδιστικό κόλπο για να παρουσιάσει μια επίπλαστη εικόνα ομαλής λειτουργίας (όπως άλλωστε κάνουν συνολικά οι προϊστάμενοί του) εν καιρώ πανδημίας και δεν πρόκειται να το κάνω εάν δεν υποχρεωθώ σε αυτό. Μιας εικόνας που εκτός από ψευδής είναι και επικίνδυνη καθώς αφήνει ανοιχτές θύρες για το μέλλον. Θύρες από τις οποίες ξεπηδούν αντιλαϊκά, αντιεκπαιδευτικά και αντεργατικά σχέδια και μέτρα. Επίσης καλώ τους συναδέλφους να γυρίσουν την πλάτη στον ηθικό εκβιασμό τους και να οικοδομήσουν τους όρους που θα καταστήσουν την απόπειρα επιβολής του υποχρεωτικού χαρακτήρα της τηλεκπαίδευσης ανεδαφική τουλάχιστον όσο αφορά την φετινή σχολική χρονιά.

Το γεγονός ότι διατήρησα μια επικοινωνία με κάποιους από τους μαθητές μου και ότι προτίθεμαι να συνεχίσω να το κάνω, δεν αναιρεί την άρνησή μου αυτή. Αντίθετα τονίζει ότι η ένδειξη ενδιαφέροντος για τους μαθητές μας γενικά και ειδικά σαν ανθρώπους έγκλειστους και μάλιστα σε μια γενικευμένη κατάσταση φόβου (σε μια ηλικία που ο εγκλεισμός είναι ακόμα πιο βαρύς από όσο είναι για μας τους ενήλικους) δεν σηματοδοτεί αποδοχή του παραμυθιού που σερβίρεται, κυρίως, από τα μέσα ενημέρωσης - σερβιτόρους υπηρέτες ενός καλοδουλεμένου συστήματος (θα έλεγα μάλιστα σηματοδοτεί το αντίθετο).

Υ.γ. σήμερα (8/4) και ενώ το κατατεθέν κείμενο είχε ήδη γραφτεί, λάβαμε (οι καθηγητές) μαζικό συγχαρητήριο μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για τη συμμετοχή μας στην τηλεκπαίδευση από την Περιφερειακή Δ/νση Β΄βάθμιας Εκπ/σης στην οποία ανήκουμε και με το οποίο, εκτός άλλων, ξεκαθαρίζεται ρητά πως η τηλεκπαίδευση είναι (μέχρι στιγμής τουλάχιστον) θεσμικά προαιρετική. Γεγονός που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με όσα μου μετέφερε επισταμένα ο προϊστάμενος μου 10 - 12 περίπου μέρες πριν και με όσα διαδίδουν εντέχνως καιρό τώρα κύκλοι του υπουργείου και διευθύνσεων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Υ.γ.ii. πηγή «ξεμπλοκαρίσματος» της σκέψης μου (με βοήθησε να τη βάλω σε μία σειρά) αποτέλεσε το άρθρο «Ανοιχτό γράμμα εκπαιδευτικού προς τους συναδέλφους μου!»

Λ. Σ. Αναπληρωτής Καθηγητής Β’Βάθμιας Εκπαίδευσης Φυσικής και Ε.Α.

Συνεργαζόμενος με τις Αγωνιστικές Κινήσεις Εκπαιδευτικών